zondag 4 februari 2007
Volk van de Week: de Tenejapa-maya's
links? rechts?
Rond het plaatsje Tenejapa in Zuid-Mexico spreken ze een Mayadialect dat beroemd is geworden onder taalkundigen. De bewoners kennen de begrippen links en rechts niet. Tenejapa ligt tegen een uitgestrekte oost-west georrienteerde bergflank. Ze duiden alles relatief aan de richting van de bergkam aan.
appelmoes
Ze behoren daarmee tot tot de zeldzame volkeren die een absoluut referentiekader voor plaats heeft. In dit type talen zeg je: 'de appelmoes staat ten noorden van je'. Breng je ze in een afgesloten kamer, en draai je ze een paar keer rond, dan kunnen ze nog steeds aanwijzen waar hun huis staat!
noord? zuid?
Over noord-zuid gesproken: weet je wat me onlangs opviel? Er zijn veel meer langwerpige landen die noord-zuid liggen dan oost-west*. Denk aan Chili, Portugal, Vietnam, en Togo. Een buitenbeentje is Nepal. Hoe zou dat komen? Zou het kunnen dat door de continentendrift er meer noord-zuidkust is, en dat veel landen vanuit kusten zijn ontstaan/veroverd?
*breedte:lengte = 1:3 of meer, hoofdas wijkt minder dan 45 graden af van meridiaan
Rond het plaatsje Tenejapa in Zuid-Mexico spreken ze een Mayadialect dat beroemd is geworden onder taalkundigen. De bewoners kennen de begrippen links en rechts niet. Tenejapa ligt tegen een uitgestrekte oost-west georrienteerde bergflank. Ze duiden alles relatief aan de richting van de bergkam aan.appelmoes
Ze behoren daarmee tot tot de zeldzame volkeren die een absoluut referentiekader voor plaats heeft. In dit type talen zeg je: 'de appelmoes staat ten noorden van je'. Breng je ze in een afgesloten kamer, en draai je ze een paar keer rond, dan kunnen ze nog steeds aanwijzen waar hun huis staat!
noord? zuid?
Over noord-zuid gesproken: weet je wat me onlangs opviel? Er zijn veel meer langwerpige landen die noord-zuid liggen dan oost-west*. Denk aan Chili, Portugal, Vietnam, en Togo. Een buitenbeentje is Nepal. Hoe zou dat komen? Zou het kunnen dat door de continentendrift er meer noord-zuidkust is, en dat veel landen vanuit kusten zijn ontstaan/veroverd?*breedte:lengte = 1:3 of meer, hoofdas wijkt minder dan 45 graden af van meridiaan
Labels: etnografie, science, Volk van de week
Reacties:
<< Home
Oei! Geen links of rechts! Hebben ze het dan ook over hun ooster- en westerhand? En dan: oost is waar je duim west zit?
En de plaatselijke Rita V. heeft het dan over: "ik ben niet oost, ik ben niet west, ik ben recht door die bergkam daar!"
Het roept veel meer vragen op: hoe layouten ze daar hun webpagina's? ("zet de weblinks (!) maar in de westelijke kolom"); wie heeft er voorrang op kruisingen? ("ja, maar ik kwam van oost!"). En om over dansles maar te zwijgen!
En de plaatselijke Rita V. heeft het dan over: "ik ben niet oost, ik ben niet west, ik ben recht door die bergkam daar!"
Het roept veel meer vragen op: hoe layouten ze daar hun webpagina's? ("zet de weblinks (!) maar in de westelijke kolom"); wie heeft er voorrang op kruisingen? ("ja, maar ik kwam van oost!"). En om over dansles maar te zwijgen!
@ bigfurrymonster: bij lang doorvragen blijkt dat ze, uiterszeldzame aanduidingen hebben die linkerarm cq -been van rechts onderscheiden. Misschien doen ze niet aan webpagina's maar alleen aan up- en downloaden? Dansen doen ze wel, maar hoe weet ik niet. Misschien voor de zekerheid met de voeten bij elkaar hupsen?
Als je in de rondte danst (om een kampvuur ofzo, in mijn stereotype denkwereldje), dan maakt links en rechts eigenlijk niet uit; je hebt ook de binnen- en buitenkant van de cirkel, en voor en achter. Klaar!
En als je als Tenejapa-maya in aanraking bent gekomen met de moderne techniek, dan doe je computers in het Spaans, en als je zodanig hoog opgeleid bent dat je websites kunt bouwen en daar met andere mensen over moet praten, dan zeg je waarschijnlijk 'izquierda' en 'derecha'... En langzaam krijgt je taal steeds meer leenwoorden of sterft ie uit :-S
En als je als Tenejapa-maya in aanraking bent gekomen met de moderne techniek, dan doe je computers in het Spaans, en als je zodanig hoog opgeleid bent dat je websites kunt bouwen en daar met andere mensen over moet praten, dan zeg je waarschijnlijk 'izquierda' en 'derecha'... En langzaam krijgt je taal steeds meer leenwoorden of sterft ie uit :-S
# posted by 
: 8 februari 2007 om 01:10
: 8 februari 2007 om 01:10
@ Nynke: hmmm... zullen we het houden op: 'gaan over in een nieuwe incarnatie'? Of moet ik geen replies schrijven na een avondje stappen ;-)
Een reactie posten
<< Home
